Osmanlı Dönemi Arap Şairlerinden El-Habsî El-Umânî Ve Şiirleri

Arap topraklarının XVI. yüzyılda Osmanlı topraklarına dâhil olmasından sonra, bu dönem XIX. yüzyılın başlarını da içine alacak şekilde, edebiyat açısından “Osmanlı dönemi” diye adlandırılır olmuştur. Modern dönemde kimi araştırmacılar tarafından; Osmanlı dönemi şiirinin önceki dönemlerin taklidinden ibaret olduğu, şiire yenilik getirmediği ve edebî kıymeti haiz olmadığı yönünde birtakım iddialar ortaya atılmış ve söz konusu dönem acımasızca “çöküş dönemi” veya “gerileme dönemi” şeklinde nitelendirilmiştir. Bu nedenle dönemin şiir divanları araştırmacılarca ilgi görmemiştir. Hâlbuki yapılan son araştırmalar; durumun öyle olmadığını, Arap dünyasında gerek yazma halinde gerekse basılı halde onlarca nitelikli divan ve edebî eserin bulunduğunu ispatlamıştır. Böylece söz konusu iddiaların insafsız, yersiz ve kasıtlı olduğu aşikâr hale gelmiştir.

Elinizdeki çalışmada, XVII. yüzyılın sonu ve XVIII. yüzyılın başlarında Umman’da yaşamış olan Râşid b. Hamîs El-Habsî El-Umânî isimli Arap şairin hayatı ve şiirleri ele alınmıştır. El-Habsî’nin şiirleri, çeşitli açılardan dönemin Umman ülkesinin durumunu da yansıtmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Osmanlı döneminin edebî durumu hakkında peşin hükümden uzak, nesnel verilerin elde edilmesi ve sadece Osmanlı topraklarında değil, bu sınırların dışında da dönemin edebiyatının izdüşümü niteliğinde olan ve edebî düzeyine katkı sağlayan şiir divanlarının bulunduğunun gösterilmesi adına küçük bir adım atmaktır.